BOŞANMA DAVASI DEVAM EDERKEN MAL REJİMİ DAVASINDAN FERAGAT EDİLMESİ HALİNDE YENİDEN MAL REJİMİ DAVASI AÇILABİLİR Mİ?

Av. Ebru BAKIM

            Mal rejimi davaları TMK m 202 vd düzenlenmiştir. TMK 225 gereğince de evliliğin boşanma sebebiyle sona erdirilmesine veya mal ayrılığına geçilmesine karar verilmesi hâllerinde, mal rejiminin dava tarihinden geçerli olmak üzere sona erdiği belirtilmiştir. Dolayısıyla mal rejimi davasının açılabilmesi için evliliğin iptali, tarafların ölümü, boşanmanın gerçekleşmesi veya başka bir mal rejimine geçme sebepleri sayılmıştır.

            Mal rejimi davası açmanın ön koşulu derdest bir boşanma davası bulunması olup tasfiye için boşanma kararının kesinleşmesi gerekecektir. Her ne kadar mal rejimi davası zamanaşımı süresi ve mal rejiminin son bulduğu tarihler birbirinden farklılık arz etse de işbu davayı açmak için boşanma davasının görülmekte/görülmüş olması gerekmektedir[1]. Bu halde boşanmanın reddi veya boşanmadan feragat durumunda mal rejimi davasında bir yargılama yapılması mümkün değildir.

            Uygulamada ise bazen taraflar arasında boşanma davası devam ederken bir takım kişisel sebeplerden dolayı mal davasından feragat ettiği görülmektedir. Boşanma davasından edilen feragat, mal rejimi davasını etkilemekte ise de mal rejiminden feragat edilmesi boşanma kararına etki etmemektedir. Zira, boşanma davasının niteliği boşanma, tazminat, nafaka, velayet gibi hususlarla sınırlıdır. Eşlerin diğer mali haklarına (ziynet, mal rejimi tasfiyesi, kişisel eşya iadesi gibi) ilişkin taleplerde ön koşul boşanma davasının açılmasıdır.

            HMK 311 gereğince feragat kesin hüküm doğurmaktadır. Dolayısıyla Feragat edilen bir dava kesin hüküm teşkil ettiğinden HMK 114 gereğince kesin hüküm itirazı ile yeniden açılan davanın reddi gerekmektedir. Ancak, mal rejimi davasının hak doğurması için bir diğer ifade ile sonuçlanabilmesi için kesinleşen bir boşanma davasının olması gerekmektedir. Bu haliyle doğmamış haktan feragat edilemeyeceği için kesin hüküm itirazı değerlendirilmemektedir[2]. Dolayısıyla boşanma davası devam ederken vazgeçilen veya feragat edilen bir mal rejimi davasının yeni bir sebep olmaksızın tekrar açılması mümkündür.

[1] (HGK 27.06.2012 T. ve 2012/8-268 Esas 2012/420 Karar) Boşanma davasının reddi halinde mal rejimi davasının görülebilirlik ön koşulunun gerçekleşmediği gerekçesiyle reddine karar verilmelidir bkz. https://www.zulkufarslan.av.tr/mal-rejimi-davasi-feragat-beyani/ (e.t 29.05.2023)

[2] Yargıtay 8. HD 2012/9614 E2013/4584 K kararında  mal rejimi davasından feragatin doğmamış haktan feragat olmaz düşüncesi ile geçerli olmadığı belirtilmiştir.